Tháng 9/2025, thế giới bước vào năm thứ 14 hưởng ứng Tháng Hành động phòng, chống bệnh Alzheimer. Đây là chiến dịch toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức, xóa bỏ kỳ thị và hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi căn bệnh sa sút trí tuệ. Đối với người cao tuổi, nhóm chịu tác động nhiều nhất từ căn bệnh này, Tháng Hành động không chỉ là một chiến dịch truyền thông, mà còn là lời nhắc nhở đầy nhân văn về sự quan tâm, sẻ chia và trách nhiệm của cộng đồng.

Bệnh Alzheimer là dạng phổ biến nhất của sa sút trí tuệ, thường gặp ở người cao tuổi. Triệu chứng ban đầu chỉ là quên lãng nhẹ, nhưng dần dần, người bệnh mất khả năng ghi nhớ, tư duy và thậm chí cả những kỹ năng sinh hoạt cơ bản. Đối với người cao tuổi, điều này đồng nghĩa với việc mất dần sự độc lập, mất khả năng giao tiếp với người thân và trở nên phụ thuộc hoàn toàn vào sự chăm sóc.

Ảnh minh họa

Ở Việt Nam, cùng với xu hướng già hóa dân số nhanh chóng, tỷ lệ người mắc Alzheimer và các dạng sa sút trí tuệ khác ngày càng gia tăng. Đây không chỉ là vấn đề y tế, mà còn là thách thức lớn về mặt xã hội khi hàng triệu gia đình phải đối diện với gánh nặng chăm sóc, chi phí điều trị và những tổn thương tinh thần.

Với những người cao tuổi đang phải sống chung với Alzheimer, Tháng Hành động mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Thứ nhất, xóa bỏ kỳ thị. Người bệnh Alzheimer thường đối diện với sự thiếu cảm thông, thậm chí bị coi là “gánh nặng” cho gia đình và xã hội. Các hoạt động truyền thông toàn cầu giúp cộng đồng hiểu rằng Alzheimer là bệnh lý, góp phần tạo dựng một xã hội nhân văn, nơi người cao tuổi được tôn trọng và thấu hiểu.

Thứ hai, lan tỏa sự sẻ chia. Tháng Hành động mở ra không gian để cộng đồng cùng nói về Alzheimer, chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc, hỗ trợ lẫn nhau. Người cao tuổi cảm nhận rõ hơn rằng họ không đơn độc trong hành trình này.

Thứ ba, thúc đẩy chính sách chăm sóc. Chiến dịch toàn cầu tạo áp lực tích cực để các chính phủ chú trọng hơn đến việc xây dựng hệ thống y tế và dịch vụ xã hội thân thiện với người cao tuổi, trong đó Alzheimer được coi là một ưu tiên y tế công cộng.

Năm 2017, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thông qua Kế hoạch Hành động Toàn cầu về ứng phó y tế công cộng với sa sút trí tuệ giai đoạn 2017 - 2031. Đây được coi là “kim chỉ nam” cho các quốc gia, trong đó có Việt Nam, với 7 lĩnh vực trọng tâm: Đưa sa sút trí tuệ trở thành ưu tiên y tế công cộng; nâng cao nhận thức cộng đồng; giảm thiểu các yếu tố nguy cơ; chẩn đoán, điều trị và chăm sóc; hỗ trợ người chăm sóc; xây dựng hệ thống thông tin; khuyến khích nghiên cứu và đổi mới.

Với người cao tuổi, kế hoạch này mở ra hy vọng được tiếp cận sớm hơn với các dịch vụ y tế, được chẩn đoán kịp thời và nhận hỗ trợ phù hợp. Bên cạnh đó, người chăm sóc, thường chính là con cháu cũng nhận được sự quan tâm, đào tạo để chăm sóc người thân một cách khoa học, giảm bớt áp lực tinh thần và tài chính.

Đứng sau Tháng Hành động là Alzheimer’s Disease International (ADI) - liên đoàn quốc tế gồm hơn 100 tổ chức thành viên. ADI có mối quan hệ chính thức với WHO và giữ vai trò kết nối, điều phối các hoạt động toàn cầu. Tầm nhìn của ADI được khẳng định rõ ràng: “Phòng ngừa, chăm sóc và hòa nhập hôm nay, hướng tới chữa khỏi trong tương lai”.

Đối với người cao tuổi, điều này đồng nghĩa với việc không bị bỏ quên trong xã hội hiện đại, được hòa nhập thay vì bị cô lập. ADI thúc đẩy những mô hình chăm sóc cộng đồng, nơi người cao tuổi được sống trong môi trường thân thiện, an toàn, và tiếp tục đóng góp kinh nghiệm, trí tuệ cho xã hội.

Tại Việt Nam, nhiều hoạt động thiết thực đã và đang được triển khai trong Tháng Hành động: Tổ chức hội thảo, tọa đàm nâng cao kiến thức cho cán bộ y tế và cộng đồng; chiến dịch truyền thông giúp xóa bỏ kỳ thị, khuyến khích người dân đưa người thân đi khám sớm khi có dấu hiệu sa sút trí tuệ; xây dựng câu lạc bộ người cao tuổi nhằm kết nối, chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ nhau trong cuộc sống; thúc đẩy nghiên cứu khoa học về phòng ngừa và điều trị Alzheimer.

Những nỗ lực này không chỉ giúp người bệnh sống tốt hơn, mà còn gửi gắm thông điệp nhân văn: người cao tuổi là vốn quý của xã hội, cần được chăm sóc và trân trọng đến cuối đời.

Với người cao tuổi, Tháng Hành động phòng, chống Alzheimer là cơ hội để họ được lắng nghe, được thấu hiểu và được hỗ trợ. Với cộng đồng, đây là lời kêu gọi hãy cùng nhau xây dựng một xã hội nơi người già không bị lãng quên, mà luôn được tôn trọng và chăm sóc chu đáo./.

Nguồn: https://vov2.vov.vn/